header-foto8.png

Snypsnaren

IJspret in Marrum

Als het gaat vriezen raakt menigeen in rep en roer. Kan er geschaatst worden of gooit de dooi weer roet in het eten? 

Het is al weer een aantal jaren geleden dat er een ijsbaantje bij Marrum was aan het Oudhuisterwegje. Ook de ijsbaan bij de Marrumer molen was geen lang leven beschoren. Over hoe het heel lang geleden was schreef Pieter Jelles Wierstra (1863-1964).

Als het ijs op de vaart nog niet dik genoeg was, werd geschaatst op het Sippeleech. Maar als je de vaart op kon, dan lag de wereld open: De Marrumerfeart út. Hwêr hinne? Nei Bathlehiem, nei Birdaerd, nei Dokkum, nei Aldtsjerk, nei Wyns, it Wynsertichelwirk, nei de Like (Leek), nei Frjentsjer, ja hwerhinne net? Naar Leeuwarden om daar te kijken bij de hardrijderij ging hij met kammeraden ook.

De opwinding als koning Winter zijn intrede doet, die we nu kennen was er toen ook al.  Alles wier oerstjûr yn sa'n wintertiid. De bern krigen oerdeis mei it heale skoft al frij fen skoalle. It hiet den, omdat dy bern sa graech reedride woenen en der nou fen profetearje moasten, mar de masters woenen it ek krekt sa jerne.
Net allinne de skoalle wier yn disoarder, eltse húshâlding krekt sa goed. Regel skynde der net mear te wêzen, it wier op it iis of is soe nei it iis, om ûre en tiid, iten en drinken waerd net tocht.

In die tijd, rond 1880, had Marrum ook een prijsschaatser, Jurjen Jilderts Smits, zoon van de skûtsjeschipper/turfschipper Jildert Smits. Toen hij de prijs in Akkrum won, was de Marrumer jeugd trots en alhiel út 'e skroeven. Waar Wierstra evenwel de mooiste herinneringen aan heeft, is het schaatsen 's avonds op de Marrumervaart. Opgestapt werd dan voor de herberg van Braak aan het Kopkewier (nu Lage Herenweg 2B). Fan it heechhout ôf oan de buorkerij fan Van der Weg1  ta wier it oanienwei in sliert fan riders en rydsters twa oan twa byinoar.
Mannich faem hat dêr foar it earst de hân jown oan de feint, dy't om hjar socht en tocht hie, en hy is fen dy tiid ôf libbenslang hjar foarrider bleaun, en ek krekt sa goed as dy jouns op it iis.
    

Een andere betûfte Marrumer schaatser uit de historie was Gerlof van der Leij, die in 1909 als tweede eindigde bij de eerste elfstedentocht. Hij staat op de foto hieronder links naast de man met het baardje in het midden. De man met het baardje is de winnaar, Minne Hoekstra.
elfstedentocht1909 gerlof van der leij



Foto boven: schaatsen aan het Oudhuisterwegje in 2009, uit de Nieuwe Dockumer Courant van 24-12-2009.

De citaten zijn uit Ús doarp en doarpslju, serie bijdragen van Pyt fen Fryslân (pseudoniem van P.J. Wierstra) in het tijdschrift Sljucht en Rjucht uit 1919.

1 Waar destijds de boerderij van Van der Weg was? Mogelijk waar nu Feenstra woont aan de Nieuweweg. Ooit stonden daar aan de Marrumervaart boerderijen met de naam De Grasakkers en Itsma.