4_mei_herdenking_.png

Marrumers uit de historie

Frederik van Motman, uitvinder van de rin-ollinne

Frederik Constantijn Gerrit van Motman (1827-1881) was anderhalve eeuw geleden een van de meest markante inwoners van Marrum. Van Motman werd in 1866 tot ontvanger van rijksbelastingen benoemd en zou dat tot 1878 blijven. Motman was ook een techneut, die een voertuig ontwierp dat zó snel was, dat hij er de wereld versteld van zou doen staan, de rin-allinne of ‘loop-alleen’, zoals hij zijn uitvinding in 1867 noemde. Het was een wagen die ‘zonder stoom of paardekracht’, de afstand van ‘een uur gaans’ in vijf seconden zou kunnen afleggen.

In het voorjaar van 1868 werd in allerlei kranten aangekondigd dat bij Hallum een demonstratie van de Rin-ollinne zou plaatsvinden. Door omstandigheden werd het evenement enkele dagen uitgesteld, maar op 9 mei 1868 was het dan zover. "Twee personen namen naast de stuurman plaats op de machine, daarachter nog twee links en twee rechts van Van Motman. Voor en achter werd met touwen aan twee hefbomen getrokken. Het kolossale en zware rijtuig kwam vooruit, maar spoedig bleek, dat de werking nog niet was, zoals zij wezen moest. Van Motman wou onderzoeken wat er aan haperde maar het publiek verhinderde het. Een ongelooflijke mensenmassa was op de been. Tegen Van Motmans verzoek in ging een persoon beurtelings aan een der hefbomen hangen. Anderen sprongen op de machine of trokken op onordelijke wijze aan de ijzeren hefbomen, waardoor de veiligheidskettingen braken, zodat de stuurman eenige malen in levensgevaar raakte en Van Motmans benen bijna werden verpletterd." Aldus de beschrijving in de Stads- en dorpskroniek van Friesland, gebaseerd op een brief die Van Motman zelf naar de krant schreef na de mislukte proef. Daaruit blijkt dat hij bleef geloven in de Rin-ollinne. "Binnenkort zal alles in orde zijn en hoop ik een proefrit te houden óf mijn machines no. 1, 2 en 3 rechtstreeks te zenden naar de tentoonstelling te Arnhem." Het is hem niet gelukt, terwijl een proefmodel op zijn zolder wel had gewerkt...

Van Motman had meer ideeën: hij was de bedenker van een pensioenstelsel, wat lijkt op zoals dat nu in Nederland bekend is.  

Op enig moment kwam Van Motman in conflict met de burgemeester. Van Motman werd veroordeeld omdat hij de burgemeester in een gedrukt geschrift zou hebben belasterd. Hij had de burgemeester ervan beschuldigd dat die juist Van Motman in een kwaad daglicht had gesteld. 

In de periode van 1866 tot 1878 dat hij in Ferwerderadeel ontvanger was, heeft hij in Hallum en Marrum gewoond. Waarschijnlijk verhuisde hij in 1868 naar Marrum, hij heeft o.a. gewoond aan de Langebuorren 5.In 1877 ging hij weer in Hallum wonen. Een jaar later werd hij als ontvanger benoemd in Wijhe, waar hij in 1881 overleed.

rin ollinne 1869 09 19 lc expositie rin ollinne van motman 

 

← terug naar overzicht